رنگ اصول از نغمه های بسیار قدیمی در موسیقی ایرانی است که در دستگاه شور قرار دارد. قدمت این قطعه شاید به قرن هفتم و پیش از آن برسد چنانکه اشاراتی بدان را می توان در اشعار گذشتگان از جمله سعدی، مولانا حافظ و خواجوی کرمانی و دیگران یافت.
سعدی گفته است:
به دوستی که ز دست تو ضربت شمشیر چنان موافق طبع آیدم که ضرب اصول
هرچند مشخص نیست ضرب موجود دقیقا همان نغمه مورد اشاره در این ابیات باشد.
درباره رنگ اصول حاضر گفته شده‌است:
آقاعلی‌اکبر فراهانی شب‌ها تار خود را کنار بستر می‌نهاد و می‌خوابید و گاه در نیمه‌شب بیدار می‌شد و گوشه تازه‌ای می نواخت یک شب کسی در خواب به او می‌گوید من رنگ اصول را که از قطعه‌های قدیم است و به کلی فراموش شده‌است به تو می‌آموزم و چنان می‌کند.
آقا علی اکبر در دل شب از خواب بیدار شده، میان بستر تار را برداشته و آن را می‌نوازد و دو روز بعد رنگ را به برادرزاده‌اش آقا غلامحسین می‌آموزد و بعد او به پسرعموهایش میرزا حسین‌قلی و آقا میرزاعبدالله تعلیم می‌دهد. *
آقا علی اکبر در دل شب از خواب بیدار شده، میان بستر تار را برداشته و آن را می‌نوازد و دو روز بعد رنگ را به برادرزاده‌اش آقا غلامحسین می‌آموزد و بعد او به پسرعموهایش میرزا حسین‌قلی و آقا میرزاعبدالله تعلیم می‌دهد. *
در این اجرا رنگ اصول در مقام داد و بیداد (از ابداعات حسین علیزاده) میان ماهور و همایون نواخته شده است.
مشابه اجرای آلبوم زمستان است
دانلود از طریق فایل تورنت
از این ضرب قدیمی اجراهای متعددی وجود دارد که به همین مقدار اکتفا شد.
پ.ن. مدتی است که در حال جمع آوری و سامان دادن مجموعه "چند اجرا از یک قطعه" هستم. سعی می کنم نمونه های جمع‌آوری شده را به مرور در اینجا منتشر کنم.
احسنت
پاسخحذف